Dokelž so hižo k wječoru bližeše, chwatachmoj dale do přećelnych Michałkow a čakachmoj tam dlěši čas na stareho herca Nazdalu, z kotrymž po ćmě do Brětnje ćehnjechmoj, hdźež namaj wón w korčmje při škleńcy piwa a błukej łojowej swěčce hač do połnocy serbske pěsnički a reje na huslach škrabaše. K wječeri tu ničo njemějachu, hač wobli jeja, kotrež dyrbjachu najprjedy pola susodow nakupować, a hospodować naju njemóžachu dla njedostatka łožow. Tuž běše za naju wulke zbožo, zo knjez wučer Gěrt so z Wojerec wróćo a nimo korčmy kročo naše huslowanje wusłyšawši do korčmy zastupi, zo by přepytał, što so tu stawa. Wězo so mój jemu tak spodobachmoj, zo naju k sebi do hospody přeprosy. Tam wupichmy, prjedy hač so k měrej podachmy, hišće wulku blešu samorodneho Brětnjanskeho wina, kiž běše wulce sylne a słódne. Tak wuprócowanaj spachmoj wuběrnje w krasnych moškowych poslešćach, a na druhe ranje nam lubozna knjeni wučerjowa w zahrodcynej chłódnicy wuběrny kofej z całtu a čerstwe mloko ze samsneje hródźe skićeše. Hlejće, lube čitarki, tak so dundakam druhdy šlachći, samo hdyž hišće wokoło połnocy njewědźa, hdźe bychu swoju hłowu połožili!

Knjez wučer přewodźeše naju hišće přez Lubuš hač do Klečkec młyna blisko Lejna. W Lejnom (Geierswalde) samym podachmy so do Säuberlichec hosćenca, kotryž je zdobom z wulkim burskim kubłom a piwarnju zjednoćeny. Lejno, rjana wulka wjes, ma wjele burskich kubłow z nowymi masiwnymi twarjenjemi, kiž wo zamožnosći wobydleri swědča. W Lejnom rěča runje tak kaž w Čornym Chołmcu, Ptačecach a samo w susodnym delnjołužiskim Škodowje (Scado †) hišće čistu Wojerowsku narěč; we Łutach, Košynje, Parcowje, Bjezdowach, Blunju, Zabrodźe a Terpje pak knježi namjezna podrěč.

Štož duchowne zastaranje Lejnjanskeje wosady (Lejno a Škodow) nastupa, mějachu tu dołho po wotchadźe knjeza fararja Pjecha, kiž je hišće dźensa jako wusłuženc we Wojerecach žiwy, chwilu drohu wakancu a potom něšto lět němskeho duchowneho z mjenom Šulc, kiž bě chorowaty a w lěće 1887 wumrě. Nětko maju zaso wakancu a za farskeho zastupnika knjeza fararja Pětřa ze susodneho Parcowa (Groß Partwitz †), kiž w Lejnom kóždu štwórtu njedźelu němsce a serbsce pak sam prěduje pak prědować dawa; te druhe tři njedźele čita wučer serbske prědowanja. Z wašni, tu při woprajenju a pohrjebje hišće wobstejacych, njech je tole naspomnjene: Hdyž po tym, zo bu ćežko chory wot duchowneho woprajany, swěčki, při tym zaswěćene, hašeju, kedźbuja na to, do kotreje strony swětło swěčki dźe; dźe-li k durjam, chory wumrje; jeli nic, zaso wotchori.

Podobnje kedźbuja při kwasnej wječeri na swěčce před nawoženjom a njewjestu zaswěćenej, kotrehož swěčka so prjedy dopali, tón prjedy wumrje. Hdyž hdźe ćěło w domje leži, dyrbi je myjerniča wšě tři nocy pospochi při zaswěćenej swěčce stražować; za to smě sebi wona potom rub, na kotrymž je mortwy ležał, za sebje sobu domoj wzać. Prjedy hač ćěło z dwora njesu, jedyn wot domjacych z picu do hródźe dźe a wšón skót pohoni, zo stanje. Při ćělnym prědowanju w cyrkwi sebi bliscy zawostajeni muscy kłobuki abo čapki njesćahnu, ale w nich sedźo wostanu, snadź tohodla, zo bychu so přez to wot druhich přewodźerjow wuznamjenili. Hdyž so wopomnjeński kěrluš spěwa, zawostajeni při poslednjej štučce z cyrkwje won du, zo bychu při rowje zemrěteho wótčenaš wuspěwali. Běłe načołko, kotrež žony při žarowanju wokoło čoła noša, rěka tu štryntušk (to je Stirntüchel), w Parcowje a Žarnowje pak płaćeńk a w druhich stronach bindka (to je Bindchen).

Tež tu, kaž we wšěch druhich wsach, přez kotrež w tejle stronje hišće přińdźechmoj, wopytowachmoj serbskich hercow, ale wot žaneho ničo serbske njelepichmoj. Tu je němska hudźba dawno serbsku dospołnje moriła. Daloko přewodźanaj wot knjeza wučerja Symanka, rodźeneho z Lipin pola Łaza, hdźež je jeho nan ze serbskim hercom, ćehnjechmoj přez Škodow, rjanu zamožitu serbsku wjes z přećelnymi ludźimi, kiž lubujo a wažo sebi swoju serbsku narodnosć radosćiwi z namaj jara derje a rjenje serbsce rěčachu, po sćežkach srjedź rjanych hatow do Parcowa. W Parcowje kaž w Škodowje a Lejnom młodźina na přazach a při rejach hišće serbsce spěwa. W Škodowje widźach srjedź wsy při jednej chěži a w Parcowje kónc wsy při puću cyle na so podobnej cyrilskej křižej. 

W Parcowskej korčmje nadeńdźechmoj cyłu hromadu pjanych a halekowacych mužow, wot kotrychž namaj někotři tak na šiju łažachu, zo korčmarja prošachmoj, hač žanu stwičku za naju nima; wón pak njeměješe wjele chwile naju žadanju polěkować, dokelž runje jedneho pjaneho dundaka z jeho pjanej žonu z korčmy mjetaše. Mjez tym tu jedyn serbski rjemjeslnik swoju maćernu rěč před namaj hanješe. To wšo so stawaše na žnjach wječor wokoło wosmich, hdźež maju hewak w druhich porjadnych wsach wšitcy połnej ruce dźěła. Tu ma dušipastyr z wučerjom wobšěrne polo dźěławosće, tola polěpšowanje móže so jeno wočakać, hdyž so zaso w ludźoch lubowanje a počesćowanje wótcowskich wašnjow a maćerneje rěče wubudźi a ze samsnym přikładom poruča. Hewak budźe ta wjes duchownej zahubje poswjećena. Nocowachmoj přećelnje přijataj pola Swětošec daloko wonka před wsu; knjez Swětoš ma najwjetše nowotnistwo (Neubauerngut) w Parcowje.